XXXIII.
Iudicium pro monasterio S. Saturnini in dioecesi Urgellensi, anno MXXXIX, (1039) aut sequenti (1040). (V. pág. 165.)
Ex cartor. eiusdem monast. ap. seminar. episc. Urgellens.
In iudicio domni Eriballi episcopi sedis Urgellensis, et in praesentia Arnulfi episcopi Ripacurcensis, et aliorum plurimorum nobilium clericorum et laycorum, idest, Suniarius archilevita, et Radulfus archilevita, et Guillermus archilevita, et Seniofredus sacricustos, et Miro sacerdos, et Helisabet comitissa, et Dalmaz vicescomes, et Guillermus frater Reinardi, et Guifredus proli Ollemar, et Iozbert prolis Guillermi, et Erald Guadall, vel caeterorum plurimorum bonorum hominum, qui in ipso iudicio residebant, adlata est quaedam quaerimonia a Constantia comitissa, contra Guillermum abbatem, et fratribus eius in caenobio sancti Saturnini degentes, quod iniuste tenuissent parrochiam de Yel, cum villulis in circuitu eorundem. Et respondit Guifredus, qui est mandatarius et adsertor de iam dicto abbate vel monachis suis: hoc namque, domina, quod tu postulas ad abbate iam dicto, vir tuus domnus Ermengaudus comes dimissit pro anima sua ad caenobium iam dictum, et tu, et alii manumissores, atque helemosinarii rogasti cartam scribere, et testes firmare. Quo audito praedictus pontifex, et caeteri, qui in ipso iudicio aderant, interrogaverunt praefatum Guifredum: quomodo, inquiunt, est verum? Respondit Guifredus iam dictus: Ermengaudus comes iam dictus dedit ecclesiam sanctae Eugeniae, cum decimis et primiciis suis, praefato caenobio; et has decimas, quas modo requirit comitissa iam dicta, sunt de praefata ecclesia sancta Eugenia per donationem Seniofredi comitis, et per dotem atque consecrationem, quod Nantigisus episcopus fecit ad diem dedicationis baselicae sanctae Eugeniae (a: Anno videlicet DCCCC.XIII. (V. supra pág. 93.). Et antestites praelibati, hoc audito, interrogaverunt comitissa praefixa, si haberet voces ampliores unde se defenderet, kartas aut testimonia sufficientissima. At illa respondit: hoc minime se habere, quia inquisivit, et non invenit. Quamobrem domnus Eriballus episcopus, et caeteri, qui supra scripti sunt, postquam viderunt, et audierunt voces quod Guillermus abbas praedictus ostendit, in ipso placito dederunt iudicium, ut sine inquietudine de nullo homine debere permanere haec omnia, quod ei comitissa quaerelavit, in potestate caenobii sancti Saturnini et abbatis praesentibus et futuris in saecula permansurum. Idcirco in Dei nomine ego Constantia comitissa, recognosco me simulque exvacuo in vestrorum iudicio de vos supra nominati praesules, sive caeteris praedictis, de ecclesia sanctae Eugeniae, cum decimis et primiciis suis, cum ecclesiis sibi subiectis, qui est in comitatu Orgellon., in villa vocitata Torre. Affrontat praedicta ecclesia et parrochia de parte orientis in flumen Valeriae, a parte meridiana in villa Cabrisax, et de occidentis in Serra merdosa, de parte circi in prato Stargania, sive in ipsa Cerdannola (Cerdañola, Cerdanyola). Sicut istae affrontationes ambiunt, et includunt, sic recognosco, et exvacuo me ego Constancia comitissa iam dicta in potestate sancti Saturnini et abbate iam dicto, de omnes voces meas quod ibi requisiti, sive quaerulavi, exceptus ipsam decimam partem de ipsum decimum de ipsa parrochia iam dicta. Sed et ego Constancia hoc adprobare non possum, nec hodie, nec post hodie, nec in nulloque placito, neque per testes, per scripturas, neque per ullam legalem adprobationem ad opus... vindicare non posse, sed iniuste et absque lege eam petivi. Facta recognitione vel exvacuatione IIII. Kalendas Iunii, anno X. regnante Aenrico rege (a: Quamquam iuxta morem communem computandi huius regis annos, debuissemus praesens instrumentum ad annum 1041 reducere; tamen ad annum praecedentem retrahimus, iis coacti testimoniis, quae Eriballi mortem mense Decembri anno 1040 contigisse conficiunt. Nec proinde mendum ea in data irrepsisse affirmamus, sed variam computandi rationem tabelliones secutos fuisse agnoscimus.) = Sig+num Constancia comitissa, qui hanc recognicionem vel exvacuationem rogavi scribere, et testes tradidi ad roborandum. = Eriballus episcopus +. = + Arnulfus gratiâ Dei episcopus (Rotensis.). = Sunidrius (Suniarius) archilevita SS. = Miro sacerdos SS. = + Radolfoarii sacerdos SS. = Guillermus archilevita. = Sig+num Dalmaz vicescomes. = Sig+num Guillermi Ramon. = Sig+num Guifred Ollemar. = Sig+num Iozbert. = Sidela praesbyter monachi, qui hanc exvacuationem rogatus scribsit, et subscripsit, cum litteris dampnatis VIIII. in XIIII. verso, die et anno quod supra.
