XVIII. Gregorii Papae IX. rescriptum quo Episcopis Petro de Albalat, Ilerdensi et S. Bernardo Calvo, Vicensi,

XVIII.

Gregorii Papae IX. rescriptum quo Episcopis Petro de Albalat, Ilerdensi et S. Bernardo Calvo, Vicensi, et S. Raimundo de Peñafort iniungit ut primum Episcopum ecclesiae Maioricensis eligant et consecrari faciant, absque ulla iuris Archiepiscopi Tarraconensis cognitione, anno M.CC.XXXVII. (1237) (Vid. pág. 69).

Ex origin. in arch. eccl. Maioric.

Gregorius Episcopus servus servorum Dei. Venerabilibus fratribus... Ilerdensi et Vicensi... Episcopis, et dilecto filio fratri Raimundo, ordinis fratrum Predicatorum, capellano et Penitentiario nostro, salutem et Apostolicam benedictionem. Licet secundum Apostolum, neque qui plantat, ne que qui rigat sit aliquid, sed qui dat Dominus incrementum, vineae tamen Domini sabaoth cultores positi et custodes, desiderio desiderantes circa illam diligentem sollicitudinem et sollicitam diligentiam adhibere, et cooperatores Dei cupientes existere, iuxta quod ex iniunctae nobis oficio imminet servitutis, libenter eius gratiam sequimur praeeuntem. Quia etsi non egeat adminiculo alicuius, utpote cuncta potens, placet ei tamen humanae cooperationis affectus, cui nihil potest adiici vel adimi per efectum. Sane gratias agentes gratiarum omnium Largitori, qui per charissimi in Christo filii nostri illustris Regis Aragonum, et aliorum Christi fidelium ministerium propriam causam gerens, regnum Mayoricarum dudum a Sarracenis invasum, cultui restitui Christiano, ac volentes ecclesiae Maioricanae Pastore carenti, quae ad nos nullo medio pertinet, de persona idonea provideri, per quam commissus sibi populus coelestis irrigui foveatur humore, circunspectioni vestrae, de qua plenam fiduciam obtinemus, provisionem ipsius ecclesiae duximus commitendam. Quo circa discretioni vestrae per Apostolica scripta mandamus quatinus talem eidem ecclesiae praeficiatis in Episcopum et Pastorem, qui tanto congruat oneri et honori: ac faciatis ei a sui subditis obedientiam et reverentiam debitam exhiberi. Cui vos, fratres Episcopi, adiuncto vobis legitimo collegarum numero, non quidem de Terraconensi provintia, sed potius aliunde, consecrationis gratiam impendatis, recepturi ab eo postmodum pro nobis, et Romana ecclesia, fidelitatis solitae iuramentum, iusta formam quam vobis sub bulla nostra mittimus interclusam, contradictores per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendo. Formam autem iuramenti, quod ipse praestabit, de verbo ad verbum nobis per eius patentes litteras suo sigillo signatas per proprium nuntium quantocius transmitatis. Quod si non omnes hiis exequendis potueritis interesse, duo vestrum ea nichilominus exequantur. Datum Viterbii idus julii pontificatus nostri anno undecimo.

Tomo 9. APÉNDICE DE DOCUMENTOS. I. Excerpta ex Miss. Vicensi membr. MS. sec. XIV. apud Cervariam,

APÉNDICE DE DOCUMENTOS. 

I.

Excerpta ex Miss. Vicensi membr. MS. sec. XIV. apud Cervariam, in eccl. parrochiali. (Vid. pág. 19.)  

Dom. in ramis palmarum. (Domingo de Ramos) 

In hac die non dicitur missa matutinalis, ut ad proffessionem (procesión; professó) omnes veniant. - Tertia dicitur in loco ubi benedicuntur rami. - Sacerdos induitur melioribus indumentis. - Dicto Asperges, levent R). Dixerunt &c. Et eant cantando ad pretorium, ubi dicitur tertia, et rami benedicuntur. - Post orationes, praephationem, et evangelium, fiat sermo ad populum. Finito sermone unus clericus dicat alta voce: Deo gratias, cum aliis clericis. Deinde offeruntur rami, et cantantur añae: Palmae fuerunt, et Pueri, tribus vicibus; postea aña Cum angelis. Recedent deinde a pretorio versus ecclam. vv. Gloria dicuntur bini et bini antequam chorus respondeat Gloria. Iis finitis, antequam ianuae ecclae aperiantur sacerdos dicit v. Benedictus qui: Oratio: Omn. semp. D. edificator et custos Iherusalem civitatis supernae, custodi locum istum cum habitatoribus suis, ut sit perpetim in eo domicilium incolumitatis et pacis. Per. - In missa passio legitur sine notis C. +. S. et incipit sicut alia evangelia secundum Matheum. In illo tempore, dixit J. &c. 

Feria V. in caena Dñi. 

Tractus dicitur in ambone sicut in festis duplicibus. - Agnus dicitur, sed non dicitur dona nobis pacem, sed miserere nobis dicitur in omnibus, quia non datur pax. - In fine missae Benedicamus Dño. Postea dividat oblatas ad frangendum, et communicent qui communicare voluerint (comulguen, comulgar); et sumat de ipsis oblatis integras ad servandum usque mane die Parasceve. - Dum vesperae dicuntur, altaria denudantur. 

Feria VI. in . Parasceve. 

Sacerdos induitur capa purpurea, nigra, vel sine capa: dicta in vestiario confessione procedit ad altare nudis pedibus. - Passio Dñi legitur a solo diacono (idque in aliis item feriis) precedentibus pueris cum candelabris absque lumine, et subdiacono cum turribulo non fumigante, et pronunciat passionem sine responsione; et ubi dixerit: partiti sunt vestimenta mea, duo clerici ex utraque parte altaris parati nudant altare sindone in modum furantis. - Orationum pro papa &c. prima Ammonicio, altera oremus inscribitur. - Post Popule, Agios &c. deponitur crux in loco debito, et fit sermo ad populum. Finito sermone adoratur crux. - De elevatione corp. Xpi omnino siletur. 

Sabbato Sancto. 

Cereo affigitur tabella cum numero annorum a passione Dñi, et alia. - In laude cerei: O vere... apis... Benedicto fonte baptizari iubentur tres pueri, si fuerint, et nominet eos Petrum, Iohanem, Mariam. “Finito baptisterio signa pulsentur in classico: et sacerdos intret sanctuarium, et induat se cum casula, et cantores incipiant R). Cantemus Dño, cum Gloria. Sacerdos in altari finita confessione, vertat se versus chorum cum ministris, et teneant omnes cereos in manibus accensos, et dicant cantando Accendite tribus vicibus, et qualibet vice altius, et corus respondeat Deo gratias. Postea incipiat Kyrie eleyson, assueto modo. Quibus finitis sacerdos cum ministris viratus versus chorum dicat tribus vicibus cantando: Christus Dñus resurrexit, qualibet vice altius, et corus respondeat Deo gratias. Postea dicat Gloria in excel. &c. 

In die transfixionis beatae Mariae. 

Intr. Egredimini filiae Sion in iubilo; concurrite festinantes: canite in laetitia mentis sanctae sollempniter venerantes vestram matrem Mariam, hodie sub cruce dedicatam, Christo in martyrem consecratam. v. Respicite nunc omnes, quia aquae multae non potuerunt extinguere eius caritatem. Gloria. Oratio. Deus, in cuius passione secundum Simeonis propheciam dulcissimam animam Mariae Virginis gladius doloris pertransivit, concede propitius, ut qui hanc transfixionem, et passionem venerando tuam recolimus, gloriam eius meritis et precibus, omniumque sanctorum cruci feliciter astancium intercedentibus, passionis tuae effectum felicem consequamur. Lectio l¡b. Sap. Mulier fortis oblectat virum suum, usque et mandata Dei in corde mulieris sanctae. R). Benedicta sit sancta alma virgo Maria martyr, quae amaritudinis maria, fide clara, Deo plena, feliciter pertransivit, dum celi premium in cruce pendens languescendo respexit. Fulcite me floribus &c. 

Alla. Gaude martyr virgo mater, fac ut tuns natus sacer nos per tuam diram passionem perducat ad Dei gloriam. 

Prosa. 

Gaude Sion mater pia, 

Dona magna tibi tria 

Propinantur hodie.

Christus dulcis cum Maria 

Pro te rogant prece pia 

Regi summae gloriae.

Hodie Christus maceratus 

Per te pendens laceratus 

Crucis ignominia. 

Spata dira perforatus 

Pie tue miseratus 

Suscipiat in gloria.

Hodie mater pietatis 

Dona profert bonitatis 

Stans sub cruce inclita. 

Hodie pater maiestatis 

Tibi bona largitatis 

Donat sibi insita.

¿Quis infelix non impendet 

Laudum vota, et intendet 

Matri in exilio?

¡O quam felix quae apendit 

Mentis vota quae suspendit 

Crucis in eculeo!

Quod iustus olim cecinit,

Mater virgo recipit 

Christi in agone.

Sinagoga tunc cecidit, 

Dum Syon mansit 

Institucione. 

Fructum cepit vetitum, 

Quo infecit populum 

Prima parens.

Quia carpit insitum 

Fructum verbi optimum 

Virgo dolens.

Eia, fructus celice. 

Nos nunc totos refice 

Mariae ob amorem.

Fructus dulcis obtime, 

Fac saporem intime 

Spiritus ad dulcorem.

Stabat (mater) hodie 

Tota carens carie 

Vultu lacrimosa.

Sustinens blasfemiae 

Cohortem malitiae 

Pro te amorosa.

Vena vitae, spes salutis, 

Dei mater, os virtutis, 

Orbata preconio.

Auris tinnit tunc de brutis, 

Dum tu audis a versutis 

Natum tradi oprobrio.

Ob hoc, rosa, fons amoris, 

Nos sentire vim doloris 

Facias veraciter.

Ut expertes nos meroris 

Simus, duri et furoris 

Iudicis perempniter. Amen. 

Evang. Stabant. Offertor. &c. ut in hodiernis fere codicibus.