XXI. Carta libertatis facta a D. Bernardo, Archiepiscopo et Roberto, Comite habitatoribus Tarraconae, an. MCXLIX. (1149)

XXI.

Carta libertatis facta a D. Bernardo, Archiepiscopo et Roberto, Comite habitatoribus Tarraconae, an. MCXLIX. (1149) (Vid. pág. 147.)

Ex Cartul. eccl. Tarrac.

In Christi nomine. Haec est carta libertatis, quam ego Bernardus, Tarraconensis Archiepiscopus, et Robertus, Princeps ejusdem civitatis facimus habitatoribus Tarraconae, qui modo ibi sunt, vel ad eandem urbem incolendam deinceps venerint. Donamus siquidem illis et successoribus eorum, quod de mansionibus eorum, quas intra civitatem vel extra habent, et habituri sunt ipsi et haeredes eorum, nullum faciant servitium, censum vel usaticum, sed habeant eas ipsi et haeredes eorum solide et libere ad omnem voluntatem suam faciendam; ita videlicet, quod possint vendere, donare aut impignorare illis habitatoribus, qui assidue steterint in ipsa civitate, vel in territorio eiusdem civitatis. Praeterea concedimus et donamus eisdem habitatoribus eiusdem civitatis quod de omnibus terris, vineis et hortis, quas de eremo in agriculturas redegerint, nihil penitus donent, nisi decimas et primitias, ulli hominum, sed solide et libere habeant ipsi et successores eorum ad voluntatem suam faciendam; ita videlicet, quod possint eas vendere, donare aut impignorare, illis, videlicet, habitatoribus, qui assidue steterint in ipsa civitate, vel in eius territorio. De terris vero cultis, quas modo habent in suum alodium, unusquisque faciant inde voluntatem suam, sicut de aliis terris, quas superius posuimus. In personis autem habitatorum Tarraconensis civitatis et sui territorii, nullus hominum faciat districtum, vel aliquam fortiam, seu exactionem, nisi illi duo judices, quos nos elegerimus ad hoc faciendum per iustitiam; possessiones quoque eorum mobiles, sive suum avers, (habers; haberes; bienes muebles) nullus hominum capiat, vel aliquo modo auferat, sive aliquo ingenio surripiat, nisi illi supra dicti judices, quibus datum est hoc facere per iustitiam. Anno ab Incarnatione Domini M.C.XL.VIIII., acta tertio nonas septembris, anno XII. regni Regis Ludovici Junioris (a). = Sig+num B. Tarracon. Archiepiscopi. = Sig+num Roberti, Principis Tarraconae. = Sig+num Agnetis (.) = Sig+num … Bordet. = Sig+num Guillermi Daquilon. = Sig+num Comitis. = Sig+num Guillermi Petri. = Sig+num Bernardi de Castellet. = Sig+num Balduini.

(a) Nota diem 3 non. sept, anni XII. regni Ludovici Junioris, anno 1148 correspondere; unde in altera datarum mendum irrepisse quisque colligat.

XII. Carta dotationis ecclesiae Ilerdensis, an. MCXLVIIII.

XII.

Carta dotationis ecclesiae Ilerdensis, an. MCXLVIIII. (Vid. pág. 60.) 

Ex autogr. in archiv. ecclesiae Ilerden.

In nomine Sancte et Individue Trinitatis. Ego Raymundus Berengarii Dei gratia Comes Barchinonensis, Princebs Aragonensis, atque Hylerde ac Dertose Marchio (marqués de Lérida y Tortosa) libenti animo et spontanea voluntate facio hanc donationem et dotem de restauranda Hylerdensi Sede, et ad Dei servitium restituenda. Gloria in altissimis Omnipotenti Deo, qui secundum voluntatem suam tranfert regna et mutat imperia. Qui post multa annorum spacia Hylerdensem ecclesiam Paganorum perfidie subditam pietate sua nostris temporibus in pristinum christiane religionis restituere dignatus est gradum.

Anno igitur ab Incarnatione Domini M.C.XL.VIIII (1149) superna clementia tradidit in manus nostras civitatem Hylerdam, et nos inspiratione divina atque consilio illustrium ac religiosorum virorum, venerabilis scilicet Bernardi Terrachonensis Archiepiscopi, et Petri Ausonensis, atque Guillermi Barchinonensis, necnon et Bernardi Urgellensis ac Bernardi Cesaragustani Episcoporum, multorumque Barchinonen. atque Aragonen. assistentium procerum, concedimus et donamus prenominate Ilerdensi civitatis Sedi, et illustri ac venerabili Guillermo jam dicte Sedis Episcopo, eiusque successoribus in perpetuum, omnes decimas et primitias Illerdensis urbis, et totius territorii eius simul cum ipsis decimis de molendinis, de leudis et de passaticis (pasajes; passatges) prefate civitatis. Dono etiam jam dicte Sedi in hac die consecrationis eius, que celebrata est III. kalendas novembris, omnes ecclesias que sunt in Illerdensi civitate, que hucusque a Mauris vocabantur mezchite, et in omni termino vel territorio eius, cum prediis et alodiis omnibus ubique sibi pertinentibus, sicut melius habuerunt in tempore Sarracenorum. Insuper dono, atque confirmo predicte Illerdensi Sedi, et Guillermo Episcopo et successoribus eius omnes ecclesias, que sunt in villis vel castellis tocius Hyllerdensis episcopatus, quas Deus michi dedit vel adhuc dabit cum omnibus decimis et primitiis et omnibus suis pertinenciis, ad ordinandum et stabiliendum secundum voluntatem suam ad servitium Dei. = Sig+num Raymundi Comes. = Sig+num Illdefonsi Regis Aragonensis, Comitis Barchinone et Marchionis Provincie (Alfonso II de Aragón, hijo de la reina Petronila y del conde Ramón Berenguer IV.). = Facta est hec consecratio et donatio atque confirmacio III. kalendas novembris anno Dominice Incarnationis M.C.XLVIIII (1149) dominante sive regnante Raymundo suprascripto Comite in Barchinona et in Aragone et in Superarbe et in Ripacorza et in Cesaragusta et in Illerda et in Fraga atque Tortosa quas divina virtute idem ipse superavit et cepit. = Sig+num Bernardi Terrachonensis Archiepiscopi. = Sig+num Guillermi Barchinonensis Episcopi. = Sig+num Poncii de Cervera Vicecomitis de Bass. = Sig+num Raymundi de Podio alto. = Sig+num Guillermi Umberti. = Sig+num Arnaldi Mironi Comitis Paliarensis. = Sig+num Guillermi Raymundi Dapiferi. = Sig+num Berengarii Tarroia (Torroga, Torroja). = Sig+num Gaucerandi de Pinos. = Sig+num Guillermi de Cervera. = Sig+num Geraldi de Jorba. = Sig+num Arnaldi Berengarii Danglerola. = Sig+num Berengarii Arnaldi. = Sig+num Bernardi de Bel loq (Bello loco, Belloch). Sig+num Arnaldi de Ponts. = Sig+num Guillermi de Castelvel (: Castellvell, Castroveteri, Castro veteri). = Sig+num Guillermi Ibilot. = Sig+num Poncii, notarii Comitis supra scripti qui hoc scripsit mandato illius die annoque prefixo.

Tomo XVI. Apéndice I. Instrumentum concordiae inter Raimundum Berengarii, Comitem Barchin. et Avifelel Dominum castri de Lerida,

APÉNDICE DE DOCUMENTOS. 

I. 

Instrumentum concordiae inter Raimundum Berengarii, Comitem Barchin. et Avifelel Dominum castri de Lerida, post eius civitatis a predicto Comite expugnationem: an. MCXLIX. (1149) (Vid. pág. 4.)

Ex transl. in arch. eccl. Ilerdens. saec. XIII exarato.

Haec est conveniencia quae est facta inter Alchaid (Alcaide, alcalde, çaid, zayt, zeyt, cid, sir, señor, dominus, castellano, castlán, catalán, &c.) Avifelel et Domnum Raimundum Barchinonensem Comitem et Marchionem quod de ista hora in antea sint amici inter se et fideles sine ullo malo ingenio et enganno, sicut bonus senior debet esse fidelis amicus suo fideli homini et amico, et sicut fidelis homo debet esse fidelis et verus amicus suo meliori seniori absque ullo enganno. Propter hoc convenit praedictus Comes jam dicto Alchaid ut habeat illi viginti galeas et de geralis tantos ut posit Alchaid mittere ducentos cavallos inter Christianos et Sarracenos et posset (f. passet) illum ad Majoricas (Mallorcas). Propterea convenit praefatus Alchait de Lerida praenominato Comiti ut mittat illi * harrahenas filios suos et tantos de suis hominibus unde Comes bene sit fides quod ipse Alchaid donet Comiti Calamnera et Cegdi et Escarps et Seros et Calaterra et Aitona et Lebut et Castel de Ases et Alcholea, et donet illi Albesa et Afesta, et Monte accuto, et Alchaid teneat Soses per suum alodium et suos molinos in Lerida et suos alodios. Quod si Alchaid vult honorem habere in Barchinonam et in Gerundam donet illi Comes ad laudamentum de suis amicis, et Alchaid sit illi valedors et ajudadors, et hoc totum sicut superius scriptum est praefatus Alchaid attendat totum jam dicto Comiti per fidem sine enganno, et jurat illi Alchaid per Deum et per suam legem quod ita illi faciat et ex toto attendat sine malo ingenio et sine ullo enganno, sicut superius scriptum est et de Tortosa et de alia Hispania sit illi ajudadors sine malo enganno. Et hoc quod Alchaid voluerit habere de his habeat per manum Comitis, et si tenet Alchaid castellum et civitatem donet inde potestatem ad Comitem sine enganno. De palies quae exierint de les terres habeat inde Comes medietatem et Alchaid aliam medietatem, de hoc quod Alchaid tenuerit per Comitem, et jam totum quod Alchaid tenuerit per Comitem habeat et teneant filii sui et Comes illius natura per Comitem et per suam naturam. Quando autem Alchaid liberaverit praedictos castros jam dicto Comiti et ipse Comes habeat illi naves ubi Alchaid possit suos homines mittere et passare ad Majoricas, et hoc totum si Deus concesserit, sit factum usque ad exitum mensis augusti venientem primo. Actum est hoc XVIII kalendas decembris anno XIII. regni Leovici Regis. = Sig+num Raimundi Comes. (a)

Factum est autem hoc in presentia Guillermi Dalmacii et Arnaldi Berengarii, et Martini Umberti, et Berengarii Bernardi Dapiferi. = Sig+num Salamonis capellanus et judex qui hoc scripsit praefato die et anno. 

(a) Additur hic subscriptio quaedam arabico sermone, quam quod autographa non sit, scribere negleximus; tum quod vitiata valde reperiatur.

Sigue el II: Costums de Lleida - consuetudines ilerdenses