XXVI. Judicatum pro monasterio Alaonensi super ecclesia S. Joannis de Elins: an. MCXLVIII. (1148)

XXVI.

Judicatum pro monasterio Alaonensi super ecclesia S. Joannis de Elins: an. MCXLVIII. (1148) (Vid. pág. 117).

Ex archiv. FF. Predicator. Illerden. 

Hoc est translatum a quodam instrumento de verbo ad verbum bene et fideliter sumptum II. idus februarii, anno Domini M.CCC.XX.II. cuius tenor talis est.
Haec est carta ecclesiae Sancti Johannis de Elins, quam Poncius, Barbastrensis Episcopus cum assensu clericorum suorum donavit cum omnibus suis pertinentiis ad Sanctam Mariam de Alaone in die quando dedicavit ecclesiam Sancti Salvatoris, Sanctique Bartolomei de Calasanz praesente et obsecrante Domno Petro Sancii, Aragonensium Rege. Hanc habuerunt et tenuerunt multis annis Abbates Alaonis quousque fuit in ecclesia illa clericus quidam nomine Alegret qui eam tenebat per manum Abbatis Alaonis, qui per suam culpam propriam a vicinis eiectus est de illo honore. In illis diebus Ramon Martin, qui erat Abbas de Benavarre, cum asensu Archidiachoni Raimundi Auriol injuste et sine consilio Abbatis introivit in supra scriptam ecclesiam, et adquisivit eam suis praecibus de parrochianis illius ecclesiae et stabilivit eam per unum clericum suum nomine Martin Paschal. Post mortem Ramundi Martini tenuit Martin Paschal illam ecclesiam multis diebus clamante Abbate Alaonis et monachis illis; et quia ad directum venire non poterant, facta sinodo apud Rotam in manu Guillermi Petri Episcopi clamaverunt se Alaonenses monachi de Martino Paschal qui violenter tenebat illorum ecclesiam, et ostenderunt cartam adquisitionis quam supra dictus Poncius Episcopus fecerat eis. Ex utraque autem parte auditis rationibus datum est judicium ut si potuissent monachi jurare quod de illa ecclesia aliquando fuerunt tenentes, Martini Paschal absolute rederet eis illam ecclesiam. Quod et factum est. Constituto die apud Benavar ante Epischopum parati fuerunt monachi ut facerent jusjurandum, Bertrandus Prior et Berengarius Sacrista, Dominicus elemosinarius, Martinus Bernard clericus. Tunc Martinus Paschal per laudamentum Episcopi dimisit illud jusjurandum, et redit ecclesiam de Elins ad monachos Alaonis, qui tunc sine Abbate erant. Postea Abbas qui … Poncius patenter recuperatam ecclesiam stabilivit per suos clericos Guillem Petri monachum et Johannem clericum in presentia Petri Ramon de Eril et Bernardi Guazerandi (Gaucerandi), Castellano de Elins et omnibus vicinis illius ecclesiae. In quam etiam ecclesiam Sancti Johannis predictus Abbas Alaonis Poncius possuit reliquias videlicet Sanctorum Martialis Episcopi et Confessoris et Tirsi Martiris et Sanctae Fidis Virginis et donavit unum oficiarium et misit januas in ecclesia et lapidem et corporalia quae omnia de Alaone secum detulit. Facta ista carta anno ab Incarnatione Domini M.C.XL.VIII. era M.CLXXX.VI. regnante Raimundo Berengario Comite in Barchinona et in Aragone, illo anno capta fuerat Almaria, Dodo erat Episcopus tunc in Osca, Bernardus in Caesaraugusta, Guillermus in Rota, Petrus de Stopaga Senior in Elins, Bernardus Gauzeran Castellano. Visores et auditores fuerunt Guillermus Bonifilii, Prior Rotae et Guillermus Sacrista, Guillermus Isarni judex, Matheus de Falz. Bernardus Sacerdos rogatus scripsit et hoc signum + fecit. = Sig+num mei Petri de Orto, notarii publici Ariney, qui hic pro teste me subscribo. = Sig+num mei Petri de Arenio, publici notarii eiusdem loci Arenii qui hic me pro teste subscribo. = Ego Dominicus Maça notarius publicus Supetrae hoc tramsuptum scripsi et in formam publicam redegi et meum sig+num feci.

XXV. Acta concordiae inter ecclesiam Illerdensem, et monasterium canonicorum S. Ruphi: an. MCLXXIV. (1174)

XXV.

Acta concordiae inter ecclesiam Illerdensem, et monasterium canonicorum S. Ruphi: an. MCLXXIV. (1174) (Vid. pág. 116.)

Ex Libr. virid. eccl. Illerden. fol. LXII.

Publice interest quod inter homines aguntur fidei scripturarum comittere, ne temporum diuturnitate modum excedant memoriae. Ea propter ad cunctorum perveniat notitiam non modicam fuisse controversiam inter Guillermum, Ilerdensem Episcopum et Gaufredum, Priorem monasterii Sancti Ruphi quod situm est apud Ilerdam, super decimis possesionum eiusdem monasterii quas idem Episcopus jure ecclesiae suae vendicabat, necnon super sepultura mortuorum quae cum jure parrochiae ad Ilerdensem ecclesiam pertineret, apud ipsum monasterium sepeliri eligebant. Tandem post multas altercationes eo decursum est quod pro huiusmodi controversiis transactione sive amicabili composicione sopiendis ipse Prior monasterii cum voluntate Abbatis Sancti Ruphi et eiusdem conventus et jam dictus Episcopus Ilerdensis cum canonicis suis subjecerunt se arbitrio Domini Guillermi, Terrachonensis Archiepiscopi, Apostolicae Sedis Legati ut quamcumque composicionem super memoratis controversiis inter eos dictaret, ipsi ratam et firmam habentes exequerentur. Suscepto itaque compromissio et stipulatoria compromissione utriusque partis solidato, idem Episcopus de conscientia et assensu partium amicabili decisione ita inter eos composuit. Videlicet quod memoratum monasterium Sancti Ruphi habeat in perpetuum liberas et absolutas a praestatione decimarum et primitiarum omnes illas possesiones quae fuerunt Petri Bertrandi quas scilicet Raimundus, Comes Barchinonae inclitae recordationis intuitu pietatis eidem monasterio contulit. Vineam quoque quam ipsi canonici plantaverunt cum orto veteri et orto novo quae noviter juxta novam ecclesiam Sancti Ruphi fecerunt, similiter sine honore decimationis et primitiarum in perpetuum habeat, et possideat. Sed et de alodio quod Berengarius de Turre rubea eidem monasterio contulit tantum sine honore praestandae decimae et primitiarum idem monasterium habeat, quantum sufficiat ad duo juga boum pro arbitrio eiusdem Episcopi et bonorum virorum. Sane de vinea quam Berengarius de Turre rubea memorato monasterio contulit in compensionem decimae, duodecim somatas uvarum quae fuerint ex ipsa vinea, canonici Sancti Ruphi in eadem vinea Episcopo et canonicis Ilerdensi ecclesiae singulis annis sine contradictione praestent. Haec autem omnia quae superius sunt nominata jam demum prefatum monasterium Sancti Ruphi sine honore decimationis et primitiarum habeat, si propriis sumptibus ea excoluerit; alioquin si aliis colenda tradiderint, in solidum Ilerdensi ecclesiae decima et primicia tribuantur. Similiter de aliis possesionibus quas nec ipsum monasterium habet vel in futurum habuerit sive per se sive per alios illas excolunt decimas et primitias integre et cum fidelitate ecclesiae Ilerdensi praestent. De nutrimentis vero animalium non praestent decimam neque primicias. Nempe de relictis eorum qui cum sint parrochiani Ilerdensis ecclesiae vel qui fuerint aliunde venientes et in parrochia Ilerdensi morientes in praelibato monasterio sepulturam elegerint ita statuimus, ut dimidiam relictorum mobilium sive immobilium quacumque occasione sepulturae eidem monasterio sive inter vivos sive in ultima voluntate obvenerint, canonici Sancti Ruphi Episcopo Ilerdensi et successoribus suis et canonicis Ilerdensis ecclesiae perhenniter tribuant, nisi ipse et ecclesia Ilerdensis tantum sibi relicta habeat quantum ad dimidiam eius quod Sancto Rupho relictum erat sufficiat. Alioquin si nichil habuerint dimidiam eius quod Sancto Rupho occasione sepulturae obvenerit, sicut dictum est, habeant, aut si minus dimidia Episcopo et ecclesiae Ilerdensi relictum fuerit de eo quod monasterio Santi Ruphi relictum fuerit suppleatur eis usque ad dimidiam. Si aliquis vero in canonicum vel conversum vel si aliqua in conversam sepe dicto monasterio Sancti Ruphi vel canonicis eiusdem loci tradiderit, si habitu jam suscepto ad monasterium Sancti Ruphi vel equitando vel pedibus ambulando se transtulerit, quod bona fide et sine enganno intelligatur, tunc totum quod ab eis collatum fuerit, in pace habeant et possideant. Prior quoque ipsius monasterii salva obedientia sui Abbatis Episcopo Ilerdensi obedientiam promittat, quamdiu Prior illius loci extiterit, et semper ad sinodum veniat. Et quandoqumque ecclesia Ilerdensis interdicta fuerit, canonici Sancti Ruphi clausis januis, submissa voce et non pulsatis signis, exclusis laycis, sibi et familiae suae divinum celebrent officium, et nullo tempore excomunicatos vel interdictos recipere praesumant. Data apud Ilerdam XIII. kalendas november anno ab Incarnatione Domini MCLXXIIII. = + Ego Guillermus, Terraconensis ecclesiae Archiepiscopus, Apostolicae Sedis Legatus ss. = Sig+num Guillermi Ilerdensis Episcopi. = Signum + Arnaldi Prioris. = Signum + Guillermi Ilerdensis Archidiaconi. = Petrus Ausonensis Episcopus ss. = Non est indignum Ricardum ponere signum +. = Sig+num magistri Opizonis. = Sig+num Gombaldi, Ilerdensis Archidiaconi. = Sig+num Guillermi Praepositi Sancti Andreae. = Sig+num Guillermi Praepositi Reposterii. = Signum + Petri Sagarre. = Guillermus, Ausonensis Archidiaconus +.=Signum magistri Renaldi. = Sig+num Martini, Ilerdensis ecclesiae Sacristae. =  Sig+num magistri Opizonis. = Sig+num Berengarii de Boxados. = Signum Petri Aure. = Sig+num Petri Capellani. = Sig+num Petri Helemosinarii. = Sig+num Arnaldi de Çaguda. = Sig+num Boneti Praepositi. = Sig+num Petri de Talladel.  Sig+num Olivarii Praepositi. = Sig+num Guillermi Reposterii Praepositi. = Sig+num Petri de Gallinario. = Sig+num Petri Ferrarii. = Sig+num Petri de Cubels. = Ego Gaufredus ecclesiae Sancti Ruphi Prior ss. = Sig+num Poncii canonici Sancti Ruphi. = Sig+num Bernardi canonici Sancti Ruphi. =  Sig+num Girardi canonici Sancti Ruphi. = Sig+num Raimundi Despolacenç. = Sig+num Guillermi de Segarra. = Sig+num Raimundi subdiachoni qui hoc scripsit + die et anno quo supra.

XXIV. Concessio cimiterii monasterii canonicorum S. Ruphi ab Episcopo Illerdensi facta: an. MCLV. (1155)

XXIV.

Concessio cimiterii monasterii canonicorum S. Ruphi ab Episcopo Illerdensi facta: an. MCLV. (1155) (Vid. pág. 116.)

Ex autogr. in arch. Capit. Illerden. 

In Dei nomine ego Guillermus Dei gratia Ilerdensis Episcopus cum consilio et voluntate fratrum nostrorum Ilerdensium canonicorum dono Deo et ecclesiae Sancti Ruffi illam ecclesiam quae constructa est in illo alodio quod Dominus Comes Barchinonensis eidem Beati Ruffi ecclesiae dedit. Dono etiam cimiterium ad sepeliendos canonicos ipsos et eos qui de mensa eorum fuerint. Concedo etiam ipsis Sancti Ruffi canonicis ut in eodem suo alodio, si quando voluerint, aliam ecclesiam edificent; qua tamen constructa, prima destruatur. Hanc, inquam, donacionem et concessionem facio praedictae ecclesiae Sancti Ruffi communi consilio, sicut dictum est, fratrum nostrorum in manu magistri Guillermi, primi eiusdem ecclesiae Prioris ut eam Sancti Ruffi canonici libere et quiete possideant in perpetuum salva reverentia et dignitate episcopali et clericorum Ilerdensis Sedis, ita scilicet ut Prior eiusdem loci Episcopo Ilerdensi obedientiam promittat, et numquam parrochianos nostros nobis invitis suscipiat, et decimas de laboribus suis tribuat. = Sig+num Guillermi Ilerdensis Episcopi. = Signum + Guillermi Rotensis Prioris. = Sig+num Raimundi Ilerdensis Prioris. = Signum + Guillermi Sacristae.  = Sig+num Bernardi, Capellani Episcopi. = Signum + Petri Gavaldani. = Signum + Petri de Aura, canonicorum Ilerdensis Sedis. = Facta carta anno Incarnationis Domini M.C.L.V. XV. kalendas marci. = Nicholaus Ilerdensis capellanus scripsit et hoc signum + fecit.