Mostrando entradas con la etiqueta choro. Mostrar todas las entradas
Mostrando entradas con la etiqueta choro. Mostrar todas las entradas

viernes, 14 de abril de 2023

XXXII. Ordinationes pro choro ecclesiae Maioricensis, Berengarius Baiuli

XXXII.

Ordinationes pro choro ecclesiae Maioricensis, quas D. Berengarius Baiuli una cum canonicorum Capitulo edidit anno MCCCXXXII. (Vid. pág. 187.)

Ex lib. Constitut. eccl. Maioric. 

Ordinarunt Dominus Episcopus Maioricen. et venerabile eius Capitulum sequentes ordinationes in Sede Maioricensi.

Primo quod omnes clerici, tam beneficiati quam conductitii, intersint continue omnibus horis a cantico graduum usque ad Completorium, et maxime in festis duplicibus, et festis altarium, et aliis festis, nisi fuerint legitime impediti.

Item omnes clerici et pueri semper inclinent se cum intraverit chorum ad honorem Beatae Mariae, et cum devotione; et etiam si fecerit transitum ab una parte chori in aliam.

Item quod omnes clerici assurgant semper ad Gloria Patri, et pueri humilient se. Et una pars chori, cuius fuerit septimana, sedeat dum primus psalmus dicetur, et alia pars stet pedes; et dum dicetur secundus psalmus, altera pars chori assurgat, et altera sedeat. Et hoc seruetur, nisi causa rationabilis fuerit in contrarium.

Item quod nullus audeat intrare chorum finito primo psalmo; et hoc seruetur in Vesperis et Matutinis, et etiam in Missa non intrent finita epistola.

Item quod nullus audeat elevare psalmum dicendo Tertiam aut alia officia, exceptis Praecentore et Primichoriis, et ebdomedariis qui dati sunt ad hoc.

Item quod nullus loquatur in choro, dum divinum officium celebratur, nec audeat legere; sed cantet et faciat quod sibi incumbit.

Item volumus quod Primicherius, cuius fuerit septimana, nominet R)R). quotidie illis clericis qui ipsa R)R). dixerunt in Matutinis, vel puer qui dicta R)R). dederit, dicat eis principium et R). Et ipse Primicherius det talibus clericis R). qui sciant bene cantare.

Item quod nullus audeat facere transitum ante aliquem cantantem vel legentem in choro.

Item volumus quod omnes clerici faciant pausas suas in psalmis, et in aliis omnibus quae dicentur in choro, in punctis; et insimul pausent et elevent, et maxime in psalmis, sicut pausae et elevationes sunt in libris jam assignatae.

Item ordinamus quod canticum graduum non dicatur in choro in festis IX. lect.; nec teneatur quilibet dicere per se, scilicet, in primis vesperis nec secundis.

Item ordinamus quod Officium defunctorum semper dicatur statim post Nonam inmediate; et mandamus quod omnes beneficiati et conductitii intersint, nisi legitime fuerint impediti. Si vero dies ieiunii fuerit vel quatuor Temporum, dicatur dictum Officium statim post comestionem, et pulsetur modicum cimbalum minus. Si vero anniversarium intervenerit, post pulsationem cimbali, inmediate pulsentur omnia cimbala, ut moris est pulsandi in diebus anniversariorum.

Item ordinamus quod semper fiant IX. lect. in festo beati Bernardi Abb. quod est XIII. kal. septembris.

Item ordinamus quod si festum III. lect. in die dominica venerit, totum Officium fiat de Dominica, et secundus nocturnus fiat de festo.

Item ordinamus quod semper omnes clerici, cum totum Officium fuerit in choro celebratum, flectant genua, et reddant gratias Altissimo Creatori, dicendo Pater noster vel Ave Maria. 

Item ordinamus quod ille qui tenet sacristiam, ponat vel faciat poni Lectionarium in truna in loco assueto cotidie ad legendum, et ponat similiter lumen in astella.

Item ordinamus quod ebdomedarii semper teneantur facere officium in propria persona.

Item ordinamus quod diaconi et subdiaconi teneantur facere officium suum in propria persona, excepto quod infra septimanam possint substituere alium, et in aliis festis et sabbato de licentia D. Episcopi vel Decani, dummodo sint in illo gradu, quem ordo requirit.

Item ordinamus quod qualibet die feriali in Missa maiori stet unus scolaris indutus cum chamis, qui ministret diacono et subdiacono. Item in festis IX. lect. sint duo, et in diebus sabbatis. Item in festis duplicibus sint quatuor cum dalmaticis, dummodo colantur festa duplicia; aliter sint duo.

Item ordinamus quod quando defecerit ebdomedarius, diachonus vel subdiachonus in Missa conventuali, quod amittat portionem illius diei.

Item ordinamus quod si aliqua vigilia venerit in die sabbati, quae habeat officium proprium, quod dicatur Missa in tertiis de dicta vigilia.

Item ordinamus quod clerici non surgentes ad Matutinum, non audeant celebrare Missas in ipsa die, nisi legitimam causam habuerint, quam debent manifestare ebdomedariis illius septimanae.

Item volumus et mandamus quod omnes beneficiati et conductitii debeant interesse omnibus diebus lunae ad faciendam absolutionem cimiterii post Missam matutinalem; et hoc quando audierint cimbalum; in quadragesima vero die lunae et die veneris.

Item volumus et ordinamus quod omnes clerici, tam beneficiati quam conductitii, postquam celebraverint Missas suas, intrent sacristiam, vel stent circa altare Beatae Mariae, donech Missa fuerit celebrata; et tunc associent crucem ad absolutionem; et hoc fiat quando gratia vel caritas dabitur unicuique: et hoc faciant sub pena dictae gratiae.

Item ordinamus quod in die anniversarii stabiliti in Sede, nullus beneficiatorum audeat celebrare alibi dicta die; et si fecerit amittat portionem suam, et aliis beneficiatis praesentibus pars illa applicetur. Volumus tamen quod denarii, qui dabuntur pro dicto anniversario, non dentur in choro Domino Episcopo nec canonicis; sed ad domos ipsorum deportentur.

Item ordinamus quod cantores in festis duplicibus vadant ad dandum Gloria sacerdoti, si comode fieri poterit. Item quod diachonus portet pacem ad chorum.

Item ordinamus quod fontes claudantur cum clave in qualibet parrochia, et maxime in Sede.

Item quod clavem crismatis teneat unus sacerdos in parrochia, et in Sede ille qui tenet sacristiam.

Item mandamus quod ille qui dat Missas rogatas, non audeat eas dare quousque psalmus Quicumque vult fuerit inceptus, ad hoc ut melius intersint horis; et quod ebdomedarii illi duo qui tenent septimanam, semper habeant de dictis Missis, et faciant commemorationem in Missa maiori sub silentio.

Item in conventuali diachoni et subdiachoni habeant portionem in generali. Diachonus et subdiachonus illius septimane, si intersint absolutioni, similiter habeant portionem.

Item mandamus quod nullus audeat celebrare capellaniam seu capellanias, quousque Domino Episcopo fuerit praesentatus, vel Decano.

Item ordinamus quod omnes beneficiati et conductitii ex illa parte, cuius fuerit chorus, debeant ire ad processiones albatorum. Quod si non fecerint, amittant tunc primam processionem primi funeris venientis.

Item sub virtute sanctae obedientiae omnibus clericis iniungimus et mandamus, quod eundo ad processiones defunctorum et redeundo, nullus audeat ridere, nec iocare, nec sedere, sed psalmos dicere cum devotione. Et hoc idem volumus observari ad processiones Extreme Unctionis. Item quod omnes sacerdotes defferant stolas suas, ut est fieri assuetum; alias nullam recipiant de eodem funere portionem; et quod intersint sepulturae sub pena praedicta, nisi legitime poterint excusare, vel quod recedant de licentia illius qui dividit portiones.

Item ordinamus quod in ecclesiis parrochialibus civitatis non audeant pulsare campanas in Matutinis, quousque campana, quae primo pulsatur in Sede, cessaverit a pulsatione; et quando campana maior pulsare inceperit, pulsent omnes. Et hoc sub pena unius librae candelarum nostrae camerae aplicandae. Et in aliis horis, ut est fieri assuetum.

Item statuimus et ordinamus, et expresse mandamus omnibus ecclesiarum rectoribus, vel eorum loca tenentibus, tam in civitate quam extra civitatem, quod quotidie in crepusculo faciant pulsari campanam unam unum parum, et quod moneant et inducant parrochianos suos quod illa hora dicant ad honorem Beatae Mariae Virginis ter salutationem suam flexis genibus; et qui hoc fecerint, Dominus Episcopus dat eis viginti dies de indulgentia.

Item ordinamus quod in festis sollempnibus, in quibus est consuetum dari pecuniam, quod non detur aliquibus laycis vel scolaribus, qui non sunt assueti venire ad ecclesiam ad servitium faciendum. Intelligimus tamen in hiis, licet non sint praesentes, familiam domini Episcopi et dominorum canonicorum, qui tonsuram portabunt, ut suam recipiant portionem.

Item concedimus omnibus illis qui sequuntur sacerdotem Corpus Domini deferentem, quod habeant quadraginta dies indulgentiae. = Item omnibus qui sequuntur processiones mortuorum XX dies indulgentiae.

Item volumus et mandamus quod omnes clerici civitatis intersint processionibus rogationum, excepto uno clerico qui remaneat in qualibet parrochiali ecclesia, et quod rectores vel vicarii eorum inducant gentes ad sequendum dictas processiones, quibus dat dominus Episcopus viginti dies de indulgentia.

Item volumus et mandamus quod omnes rectores civitatis vel eorum vicarii, et omnes sacerdotes trium hospitalium induantur cum domino Episcopo ad Missam in die natalis Domini, die Jovis Sancta, die Paschae, Pentecostes, Assumptionis Beatae Mariae, et omnium Sanctorum, et quatuor clerici de Sede, prout antiquitus est fieri assuetum.

martes, 13 de diciembre de 2022

V. Constitutiones de officio divino in choro recitando.

V.


Constitutiones
de officio divino in choro recitando. (Vid. pág. 23.)


In
fine consuet. eccl. Gerund.


In
nomine Domini nostri Jhesu Christi, eiusque beatissimae matris Mariae
virginis gloriosae nos Berengarius Dei gratia electus, confirmatus in
Episcopum Gerundensem predecessorum nostrorum in hiis potissime quae
bonas et approbatas consuetudines nostrae Gerundensis ecclesiae
concernere dinoscuntur vestigiis inhaerentes, de venerabilium fratrum
nostrorum Capituli eiusdem ecclesiae consilio et assensu statuimus et
etiam ordinamus, seu statuta et ordinationes facimus quae sequuntur,
quaeque etiam de eisdem consilio et assensu ab omnibus, ut
subscribitur, observari volumus et
 jubemus
sub poenis peccuniariis infra scriptis. Quas unicuique imponimus, et
quemlibet facturum contrarium incurrere, ac super eorum cuiuslibet
bonis operi seu fabricae dictae ecclesiae vice qualibet, seu quociens
inciderit in easdem applicari decernimus ipso facto.


Primo
igitur statuimus et etiam ordinamus quod nullus cuiuscumque
dignitatis, status, gradus vel conditionis existat, Missam infra
dictam ecclesiam Gerundensem, aut in Missis maioribus, matutinalibus
vel aliis conventualibus quae in ipsa ecclesia habent quotidie
celebrari, Evangelium vel epistolam ut subdiachonus, sive etiam ipsas
Missas de coetero audeat dicere vel cantare, nisi in Matutinis in
choro cum aliis illic interfuerit ipsa die. Et hoc sub poena trium
solidorum monetae Barchin. de terno, nisi super hiis a nobis, seu
nostro Vicario in spiritualibus generali obtinuerint licentiam
spetialem.


Item
ne quisquam presbiterorum de Capitulo Gerundensi vel extra
cuiuscumque dignitatis, status, gradus vel conditionis existat in
Nativitatis, Apparitionis, Resurrectionis, Ascensionis Domini,
Pentechostes, Sacratissimi Corporis eiusdem Domini nostri Jhesu
Christi, Purificationis, Annunciationis, Assumptionis vel Nativitatis
Beatae Mariae Virginis eiusdem Domini nostri matris vel omnium
Sanctorum festivitatibus aut diebus dominicis Missas peculiares seu
votivas in dicta ecclesia vel claustro eiusdem celebret, dum
processio fiet ad ipsum claustrum nec etiam eisdem diebus vel aliis
festivis aliquo inibi praedicante ipsa praedicatione durante nisi in
altaribus Sepulcri, claustri et quatuor Evangelistarum sub poena
trium solidorum dictae monetae.


Item
ne aliquis praedictorum dictis diebus festivis vel etiam sabbatinis
quibus ibidem Missa de Beata Virgine Genitrice sollemniter
celebrabitur ut est moris in Missis suis particularibus sive
peculiaribus vel votivis incepta Missa maiori elevet sacratissimum
Corpus Christi in ipsa ecclesia, preterquam in Sepulcri, claustri, et
quatuor Evangelistarum altaribus supra dictis dum Missa maior
predicta celebrabitur in eadem, donec per celebrantem ipsam Missam
fuerit elevatum et hoc sub poena predicta trium solidorum dictae
monetae. Dies autem dominicos quibus fiet simplex festum vel duplex
signorum medianorum dumtaxat preterquam diem Ramis Palmarum qua
recitante Missae maioris Diachono Passionem nullum sub dictae poenae
trium solidorum incursione permittimus in Missis suis praedictis nisi
in altaribus preexceptis procedere tali modo quod elevet sanctissimum
Corpus Christi antequam ipsa Passio finiatur, sub praesenti statuto
nolumus comprehendi.


Item
quia in matutinis quae ante lucem ibidem comuniter celebrantur
nonnulli desides antiquam et approbatam consuetudinem eiusdem
ecclesiae infra scriptam quantum in eis est interrumpere non verentes
chorum ipsius ecclesiae primo psalmo cum sua antiphona jam finito
intrare presumunt, et inibi remanere callide et occulte, ac si
primitus advenissent; idcirco volentes tali segni et ignavi
calliditati occurrere juxta posse statuimus et etiam ordinamus, ne
quivis clericus ipsius ecclesiae vel etiam aliunde cuiuscumque
dignitatis, status, gradus vel conditionis existat chorum praedictum
finito ibidem primo psalmo cum sua antiphona introire, ibidemque
remanere audeat vel praesumat sub poena trium solidorum dictae
monetae ultra amissionem oblationis quam si interessent adquirerent
ipsa die.


Item
quod quilibet incurrentium dictas poenas vel aliquam earumdem illas
seu illam infra biduum postquam inciderint ut est dictum operario seu
procuratori fabricae supradictae sub incursione poenae similis eidem
fabricae applicandae persolvere et tradere vel saltem denunciare
specifice teneatur, ipseque operarius seu procurator illam seu illas
infra decem dies postquam illud sciverit sub similis penae incursu et
similiter applicandae habeat exhigere cum effectu. Fuerunt factae per
dictum dominum electum et Capitulum
 Gerundensem
in thesauraria dictae ecclesiae ad trinum tractum campanae ad
Capitulum generale celebrandum convocatum et congregatum ad hoc et
alia negotia ipsius ecclesiae facienda sive de ipsius honorabilis
Capituli consilio et assensu die secunda junii anno a nativitate
Domini millessimo trecentesimo LXXX sexto. Testes Berengarius
Cerdani, beneficiatus, et Dominicus Cardona deserviens presbiter
eiusdem ecclesiae.


Fuerunt
publicatae constitutiones et ordinationes predictae de dicti domini
Episcopi mandato in choro dictae ecclesiae Gerundensis die sabbati
quinta januarii anno a nativitate Domini millesimo trecentesimo
octuagesimo septimo statim expletis vesperis in ipso choro ipsa die
quae erat vigilia Apparitionis Domini, praesentibus ibidem praefato
Reverendo domino Episcopo et clero ipsius ecclesiae, me Ludovico
Carbonelli, clerico et notario ipsius Domini Episcopi publicationem
praedictam faciente, ac presentibus et vocatis testibus discreto
Johanne de Quintano presbitero, et P. Andreae clerico Gerundensi.

Constitutio de vestibus clericorum