VI. Constitutio de vestibus clericorum.

VI.

Constitutio
de vestibus clericorum. (Vid pág. 26).

Ex
Manual. curiae episc. Gerund. núm. 1. ab ann. 1401 ad 1403, fol. 5.
b.

Berengarius
miseratione divina tituli Sancti Clementis presbiter Cardinalis
administrator auctoritate Apostolica in spiritualibus et temporalibus
ecclesiae Gerundensis universis et singulis viris ecclesiasticis
beneficiatis et etiam in sacris ordinibus constitutis per dictam
Cathedralem et alias ecclesias ac monasteria civitatis et nostrae
diocesis Gerundensis ubilibet constitutis cuiuscumque dignitatis
status, gradus, ordinis vel condicionis existant et quocumque nomine
censeantur presentibus et futuris nobis lege diocesana subjectis
salutem in Domino Jhesu Christo. Spectat ad officium praesidentis
subditos eos presertim qui divina tenentur misteria et officia
celebrare taliter regulare ut sint lucerna super candelabrum, ac vita
illorum pre ceteris rutilet honestate. Et quibus observantia dispar
existit dissimilis habitus videatur, ne cum Evangelium predicabunt
apud eos qui subsunt scandalum suscitetur, sed omnes in unum
propositum et honestum habitum quantum ad eorum spectat officium se
conforment. Sane sicut intelleximus et non sine admiracione
conspicimus evidenter, multi e vobis vestibus saltem supertunicalibus
abutuntur: quidam siquidem nimis longas, alii nimis latas in earum
manicis atque collaribus valde altis, nonnulli pellibus nimium
eminentibus undecumque et modis aliis inhonestas pariter et deformes
sibi induere et patenter portare indutas inter maiores ac mediocres
et minores vix differentiam faciendo aliquatenus non verentur;
cupientes igitur ex nostri injuncto officii quo tenemur huic morbo pestifero quantum nobis ab alto conceditur, obviare, et
clericorum mores et actus in melius divina dante gratia reformentur
ac cuncti quibus dirigimus presens scriptum sancte vivere studeant et
honeste, super predictis auctoritate ordinaria et tenore presenti
providemus et ordinamus expressius inhibendo ex certa scientia et
consulte districte etiam injungentes in virtute sanctae obedientiae
omnibus et singulis viris ecclesiasticis supra dictis, ne quis vestes
nimis longas vel nimis breves aut alias habentes manicas (N.
E. mangas; algunas mañicas las llevan; puñetas, puñetes, punyetes,
como las de algunos de Queretes, Cretas) vel collaria quae nimia
brevitate, longitudine vel latitudine aut supereminentibus forraturis
seu aliqua alia defformitate merito valeant annotari seu in proximi
occulis offendiculum vel scandalum generare, sed honestati clericali
conformes habentes manicas non ultra quam tribus ad plus palmis
cannae pannorum Gerundae in suo dilatatas circulari ambitu et hiatu
cubitalibus proporcionatis ipsis manicis non oblongis ac etiam
collaria brevia saltem duobus digitis sub maxilla seu quodque medium
colli plus quam per unicum digitum non excedant, neque pelles
superemineant vel aliae forraturae vestire et portare vestitas
publice seu patenter de cetero audeat seu presumat
nisi itineratio aut alia urgens et imminens necessitas hoc exposeat.
Contra hanc nostram ordinationem provisionem seu inhibitionem sive
mandatum predictum quod absit, forsitan presumentes nostro decernimus
cum presenti arbitrio puniendos. Huius autem decreti executionem
usque ad proximum festum Penthecostes suspendimus et ex causa. Datum
Gerundae die XIII aprilis anno a nativitate Domini MCCCC primo.

VI - Testamento Juan de Margarit

IV. Litterae Burgensis Narbonae circa causam mortalitatis: anno MCCCXLVIII. (1348)

IV.

Litterae
Burgensis Narbonae circa causam mortalitatis: anno MCCCXLVIII. (1348)
(Vid. pág. 14.).

Ex
autogr. in arch. cur. saecul. Gerunden.

Honorabilibus,
prudentibus et discretis viris juratis civitatis Gerundae Andreas
Benedicti, Burgensis Narbonae, vicarius curiae Vicecomitis egregii et
potentis viri domini Aymerici Dei gratia Vicecomitalis et
domini Narbonae, salutem cum omni prosperitatis augmento. Litteras
vestras recepimus continentes qualiter tamquam viri prudentes, et
futuris periculis obviare volentes, a nobis desiderabatis literatorie
imformari de mortalitate gentium quae Deo permittente a Romania exordiri incepit et ad Avinionis partes Narbonae et
Carcassonae extensa extitit, an ex potionibus seu metzinis
per nonnullos in diversis partibus positis, an ex alia causa
intervenerit, et si qui pro predictis capti extiterint et confessi,
et si punitio exinde et qualis fuerit subsequta, et ad quorum
instigationem predicta facta fuisse dicuntur. Super quibus vobis
tenore presentium notificamus quod in Narbona, in Carcassona et in
loco de Crassa et locis circumvicinis est et fuit per totam
quadragessimam et adhuc non desinit, tanta gentium mortalitas, ex qua
quarta pars habitantium secundum comunem opinionem extiterit
interfecta. Et fragrante dictarum pocionum seu menzinarum
crimine plures reperti et capti extiterunt in Narbona et alibi
diversarum nationum pauperes et mendicantes portantes, ut dicebant et
videbatur, potiones pulverizatas quas in aquis, domibus,
ecclesiis et rebus victualibus ponebant ad finem gentes
interficiendi. Et ita fuerunt gratis aliqui confessi, aliqui vero
tormentorum viribus. Et in eorum confessionibus perseverantes,
confitentesque illas se recipisse in diversis locis a quibusdam
quorum personas et nomina ignorare dicunt. Sed quod data peccunia ad
ponendum potiones mortiferas ipsos inducebant, attamen verisimiliter
opinatur quod ista fiant ex parte inimicorum Franciae regni licet
adhuc plena certitudo haberi non possit. Verumtamen qui confessi
fuerunt in Narbona tenalati tenalis ferreis ardentibus, extiterunt
excartayrati, eorum pugni amputati, et deinde concremati. Quorum in
Narbona fuit facta justitia de quatuor, in Carcassona de V, in loco
de Crassa de duobus, et plures alii pro praedictis capti existunt. Et
licet aliqui naturales adhuc asserant hoc provenire naturaliter ex
duabus planetis nunc regnantibus, credimus esse certi quod
planetae et potiones concurrant et dictas mortalitates inducant.
Scientes quod, infirmitates quae ex predictis evenerunt sunt
contagiosae, quoniam deffuncta una persona in aliquo hospicio,
servitores, familiares et parentes illius modo et morbo consimili
afliguntur, et infra tres vel quatuor dies comuniter moriuntur.
Altissimus per sui misericordiam a praedictis vos et nos liberare
dignetur: pre nimia cordis dolore praemissa vobis scribimus et vobis
in istis et maioribus tanquam veris amicicis (amici-cis, amicis)
sumus complacere parati, et vos quam citius poterimus plenius
informare. Datum Narbonae die XVII aprilis anno Domini MCCCXLVIII.

(N.
E. En 1348 hubo también en Florencia una epidemia de peste bubónica,
y con ese tema hiló Giovanni Boccaccio las 100 narraciones del
Decamerón.)

V Constitutiones officio divino choro recitando

V. Constitutiones de officio divino in choro recitando.

V.

Constitutiones
de officio divino in choro recitando. (Vid. pág. 23.)

In
fine consuet. eccl. Gerund.

In
nomine Domini nostri Jhesu Christi, eiusque beatissimae matris Mariae
virginis gloriosae nos Berengarius Dei gratia electus, confirmatus in
Episcopum Gerundensem predecessorum nostrorum in hiis potissime quae
bonas et approbatas consuetudines nostrae Gerundensis ecclesiae
concernere dinoscuntur vestigiis inhaerentes, de venerabilium fratrum
nostrorum Capituli eiusdem ecclesiae consilio et assensu statuimus et
etiam ordinamus, seu statuta et ordinationes facimus quae sequuntur,
quaeque etiam de eisdem consilio et assensu ab omnibus, ut
subscribitur, observari volumus et jubemus
sub poenis peccuniariis infra scriptis. Quas unicuique imponimus, et
quemlibet facturum contrarium incurrere, ac super eorum cuiuslibet
bonis operi seu fabricae dictae ecclesiae vice qualibet, seu quociens
inciderit in easdem applicari decernimus ipso facto.

Primo
igitur statuimus et etiam ordinamus quod nullus cuiuscumque
dignitatis, status, gradus vel conditionis existat, Missam infra
dictam ecclesiam Gerundensem, aut in Missis maioribus, matutinalibus
vel aliis conventualibus quae in ipsa ecclesia habent quotidie
celebrari, Evangelium vel epistolam ut subdiachonus, sive etiam ipsas
Missas de coetero audeat dicere vel cantare, nisi in Matutinis in
choro cum aliis illic interfuerit ipsa die. Et hoc sub poena trium
solidorum monetae Barchin. de terno, nisi super hiis a nobis, seu
nostro Vicario in spiritualibus generali obtinuerint licentiam
spetialem.

Item
ne quisquam presbiterorum de Capitulo Gerundensi vel extra
cuiuscumque dignitatis, status, gradus vel conditionis existat in
Nativitatis, Apparitionis, Resurrectionis, Ascensionis Domini,
Pentechostes, Sacratissimi Corporis eiusdem Domini nostri Jhesu
Christi, Purificationis, Annunciationis, Assumptionis vel Nativitatis
Beatae Mariae Virginis eiusdem Domini nostri matris vel omnium
Sanctorum festivitatibus aut diebus dominicis Missas peculiares seu
votivas in dicta ecclesia vel claustro eiusdem celebret, dum
processio fiet ad ipsum claustrum nec etiam eisdem diebus vel aliis
festivis aliquo inibi praedicante ipsa praedicatione durante nisi in
altaribus Sepulcri, claustri et quatuor Evangelistarum sub poena
trium solidorum dictae monetae.

Item
ne aliquis praedictorum dictis diebus festivis vel etiam sabbatinis
quibus ibidem Missa de Beata Virgine Genitrice sollemniter
celebrabitur ut est moris in Missis suis particularibus sive
peculiaribus vel votivis incepta Missa maiori elevet sacratissimum
Corpus Christi in ipsa ecclesia, preterquam in Sepulcri, claustri, et
quatuor Evangelistarum altaribus supra dictis dum Missa maior
predicta celebrabitur in eadem, donec per celebrantem ipsam Missam
fuerit elevatum et hoc sub poena predicta trium solidorum dictae
monetae. Dies autem dominicos quibus fiet simplex festum vel duplex
signorum medianorum dumtaxat preterquam diem Ramis Palmarum qua
recitante Missae maioris Diachono Passionem nullum sub dictae poenae
trium solidorum incursione permittimus in Missis suis praedictis nisi
in altaribus preexceptis procedere tali modo quod elevet sanctissimum
Corpus Christi antequam ipsa Passio finiatur, sub praesenti statuto
nolumus comprehendi.

Item
quia in matutinis quae ante lucem ibidem comuniter celebrantur
nonnulli desides antiquam et approbatam consuetudinem eiusdem
ecclesiae infra scriptam quantum in eis est interrumpere non verentes
chorum ipsius ecclesiae primo psalmo cum sua antiphona jam finito
intrare presumunt, et inibi remanere callide et occulte, ac si
primitus advenissent; idcirco volentes tali segni et ignavi
calliditati occurrere juxta posse statuimus et etiam ordinamus, ne
quivis clericus ipsius ecclesiae vel etiam aliunde cuiuscumque
dignitatis, status, gradus vel conditionis existat chorum praedictum
finito ibidem primo psalmo cum sua antiphona introire, ibidemque
remanere audeat vel praesumat sub poena trium solidorum dictae
monetae ultra amissionem oblationis quam si interessent adquirerent
ipsa die.

Item
quod quilibet incurrentium dictas poenas vel aliquam earumdem illas
seu illam infra biduum postquam inciderint ut est dictum operario seu
procuratori fabricae supradictae sub incursione poenae similis eidem
fabricae applicandae persolvere et tradere vel saltem denunciare
specifice teneatur, ipseque operarius seu procurator illam seu illas
infra decem dies postquam illud sciverit sub similis penae incursu et
similiter applicandae habeat exhigere cum effectu. Fuerunt factae per
dictum dominum electum et Capitulum Gerundensem
in thesauraria dictae ecclesiae ad trinum tractum campanae ad
Capitulum generale celebrandum convocatum et congregatum ad hoc et
alia negotia ipsius ecclesiae facienda sive de ipsius honorabilis
Capituli consilio et assensu die secunda junii anno a nativitate
Domini millessimo trecentesimo LXXX sexto. Testes Berengarius
Cerdani, beneficiatus, et Dominicus Cardona deserviens presbiter
eiusdem ecclesiae.

Fuerunt
publicatae constitutiones et ordinationes predictae de dicti domini
Episcopi mandato in choro dictae ecclesiae Gerundensis die sabbati
quinta januarii anno a nativitate Domini millesimo trecentesimo
octuagesimo septimo statim expletis vesperis in ipso choro ipsa die
quae erat vigilia Apparitionis Domini, praesentibus ibidem praefato
Reverendo domino Episcopo et clero ipsius ecclesiae, me Ludovico
Carbonelli, clerico et notario ipsius Domini Episcopi publicationem
praedictam faciente, ac presentibus et vocatis testibus discreto
Johanne de Quintano presbitero, et P. Andreae clerico Gerundensi.

Constitutio de vestibus clericorum